Απόσταγμα Πατερικής Σοφίας
Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός
Τι κατορθώσαμε με τον Σταυρό του Χριστού;
«Ο λόγος για το σταυρό αποτελεί ανοησία γι' αυτούς που είναι να χαθούν, ενώ για όσους πρόκειται να σωθούν είναι δύναμη του Θεού». «Διότι ο άνθρωπος που έχει Πνεύμα Θεού τα εξετάζει όλα, ενώ ο άνθρωπος της λογικής δε δέχεται τα πνευματικά».
Αποτελεί δηλαδή ανοησία για όσους δεν τον δέχονται με πίστη και δεν υπολογίζουν την αγαθότητα και παντοδυναμία του Θεού, αλλά εξετάζουν τα θεία με ανθρώπινους και φυσικούς λογισμούς· διότι όλα τα θεία ξεπερνούν τη φύση, τη λογική και τη σκέψη.
Εάν δηλαδή κανείς σκεφτεί, πώς ο Θεός τα δημιούργησε όλα από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και για ποιά αιτία, και θελήσει να τα συλλάβει με τη λογική της φύσεώς του, δεν θα τα καταφέρει· διότι αυτή η γνώση είναι ψυχική και διαβολική.
Εάν όμως κάποιος, με οδηγό την πίστη, σκεφτεί ότι ο Θεός είναι αγαθός, παντοδύναμος, αληθινός, σοφός και δίκαιος, τότε θα διαπιστώσει ότι όλα είναι ομαλά και κανονικά και ο δρόμος ευθύς.
Δεν είναι δυνατόν να σωθούμε χωρίς την πίστη· διότι όλα, και τα ανθρώπινα και τα πνευματικά, υφίστανται με την πίστη.
Ούτε δηλαδή ο γεωργός χωρίς πίστη ανοίγει το αυλάκι του χωραφιού, ούτε ο έμπορος εμπιστεύεται τη ζωή του σε μικρό πλοίο μέσα στο φουρτουνιασμένο πέλαγος της θάλασσας, ούτε γάμοι γίνονται, ούτε κάτι άλλο από τα βιωτικά.
Με την πίστη δεχόμαστε ότι όλα έχουν προέλθει από την ανυπαρξία στην ύπαρξη με τη δύναμη του Θεού· όλα, και τα θεία και τα ανθρώπινα, τα κατορθώνουμε με την πίστη.
Η πίστη είναι συγκατάθεση χωρίς πολλή έρευνα.
Κάθε πράξη βέβαια και κάθε θαύμα του Χριστού είναι πολύ μεγάλο, θείο και σπουδαίο, αλλά το πιο θαυμαστό απ' όλα είναι ο τίμιος σταυρός του.
Διότι, με τίποτε άλλο δεν καταργήθηκε ο θάνατος, δεν συγχωρέθηκε η αμαρτία του προπάτορά μας, δεν έχασε ο άδης τα θύματά του, δεν μας δόθηκε ως δώρο η ανάσταση, δεν μας δόθηκε η δύναμη να περιφρονούμε τα παρόντα και τον ίδιο ακόμη το θάνατο, δεν πετύχαμε την επανόδό μας στην παλαιά μακαριότητα, δεν μας ανοίχθηκε ο Παράδεισος, δεν κάθισε η φύση μας στα δεξιά του Θεού, δεν γίναμε παιδιά και κληρονόμοι του Θεού, παρά μόνον (πετύχαμε όλα τα παραπάνω) με το σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Με το σταυρό δηλαδή κατορθώσαμε όλα αυτά.
Διότι, λέει ο Απόστολος, «όσοι βαπτισθήκαμε στο όνομα του Χριστού, δοκιμάσαμε το θάνατό του».
Και όσοι βαπτισθήκαμε στο Χριστό, ντυθήκαμε το Χριστό. Ο Χριστός δηλαδή «είναι η δύναμη και η σοφία του Θεού».
Να, ο θάνατος του Χριστού, δηλαδή ο σταυρός, μας έντυσε με την ενυπόστατη σοφία και δύναμη του Χριστού.
Και το κήρυγμα για το σταυρό είναι δύναμη του Θεού ή διότι η δύναμη του Θεού, δηλαδή η νίκη σε βάρος του θανάτου, μας δόθηκε χάρη σ' αυτόν, ή διότι, όπως ακριβώς οι τέσσερις κεραίες του σταυρού κρατούνται στέρεες από το κέντρο που υπάρχει στο μέσον, έτσι με τη δύναμη του Θεού συγκρατείται το ύψος και το βάθος, το μήκος και το πλάτος, δηλαδή όλη η ορατή και αόρατη δημιουργία.
Αυτός (ο σταυρός) μας δόθηκε σαν σημάδι πάνω στο μέτωπό μας, όπως στον Ισραήλ δόθηκε η περιτομή· μ' αυτόν οι πιστοί ξεχωρίζουμε από τους απίστους και γινόμαστε γνωστοί.
Αυτός είναι η σημαία, το όπλο και το τρόπαιο ενάντια στο Διάβολο. Αυτός είναι η σφραφίδα, για να μην μας κτυπά ο εξολοθρευτής μας, όπως λέει η Αγία Γραφή.
Αυτός είναι η ανάσταση των νεκρών, το στήριγμα αυτών που στέκονται, το ραβδί που μας ποιμαίνει, η χειραγωγία των μετανοούντων, η τελείωση αυτών που προοδεύουν, η σωτηρία της ψυχής και του σώματος, η απόκρουση όλων των κακών, ο πρόξενος όλων των αγαθών, η κατάργηση της αμαρτίας, το φυτό της αναστάσεως, το ξύλο της αιώνιας ζωής.
(Πηγή: Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, "Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως", απόδοση στη νέα ελληνική, Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης)